ТЫҒЫЗ ДЕЙТЕРИЙ-ТРИТИЙ ПЛАЗМАСЫНЫҢ ТРАНСПОРТТЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/JPEOS.2024.v26-i2-a5
        10 3

Кілттік сөздер:

тығыз плазма, инерциялық термоядролық синтез, кулон логарифмы, эффективті потенциал, транспорттық қасиеттер

Аннотация

Жылы тығыз зат бүкіл әлемде тәжірибелік және теориялық тұрғыдан қарқынды түрде зерттеледі. Жоғары температура мен қысымда сұйықтың, газдың, қатты дененің және плазманың қолданыстағы теориялық үлгілері заттың экстремалды күйіне қолданылмайды. Бұл модельдерді қолданудағы негізгі кедергі ортаның күшті идеалды еместігі, яғни бөлшектердің өзара әрекеттесуінің және кванттық әсерлердің маңызды рөлі болып табылады. Тығыздық пен температураның кең диапазонындағы материалдардың тасымалдау қасиеттері, атап айтқанда, экстремалды жағдайларда заттар үшін әртүрлі салаларда маңызды. Кейбір қызықты жүйелерге алып планеталардың интерьері, ақ ергежейлілер және эксперименттерде лазерлік қыздыру және соққымен қысу нәтижесінде пайда болатын қыздырылған тығыз заттар кіреді. Сонымен қатар, қыздырылған тығыз зат инерциялық термоядролық синтез қондырғыларының дамуына байланысты белсенді түрде зерттелуде. Тәжірибелердегі экстремалды жағдайларда диагностиканың қиындықтарына байланысты тығыздықтың функционалдық теориясына негізделген кванттық молекулалық динамикалық (QMD) модельдеу қыздырылған тығыз заттардың қазіргі заманғы зерттеулерінің құрамдас бөлігіне айналды. Бұл жұмыста тығыздықтың функционалдық теориясына (DFT симуляциясы) негізделген әдістерді қолданып бериллийдің тасымалдау қасиеттерін есептеу нәтижелерін ұсынылды. Біз қыздырылған тығыз бериллий параметрлерінің әртүрлі мәндері үшін DFT-симуляциясы негізінде диффузия мен тұтқырлық коэффициенттерін есептелді.

Авторлардың биографисы

М.К. Исанова, Al-Farabi KazNU

Исанова Мөлдір Кеңесқызы (корреспонденция авторы) – PhD доктор, әл- Фараби ҚазҰУ плазма физикасы, нанотехнология және компьютерлік физика кафедрасы доценті, Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты аға ғылыми қызметкері (Алматы қ-сы, Қазақстан, эл.почта: issanova@physics.kz )

Н.А. Турекул, Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты

Турекул Нургалам Ардақұлы – Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты ғылыми қызметкері (Алматы қ-сы, Қазақстан, эл.почта: nturekul@gmail.com )

Н.Э. Джиенбеков, Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты

Джиенбеков Насриддин Эркинович - Қолданбалы ғылымдар және ақпараттық технологиялар институты ғылыми қызметкері (Алматы қ-сы, Қазақстан, эл.почта: nasriddin.djienbekov@gmail.com )

Библиографиялық сілтемелер

R. P. Drake, Phys. Today. – 2010. – V. 63(6). P. 28.

Korobenko V.N., Rakhel A.D., Savvatimskiy A.I., Fortov V.E. Plasma Physics Reports. — 2002. — Vol. 28, no. 12. — Pp. 1008–1016.

Juttner B. J. Phys. D. — 2001. — Vol. 34, no. 17. — P. R103.

Taccetti JM, Shurter RP, Roberts JP et al. J. Phys. A. — 2006. — Vol. 39, no. 17. — P. 4347.

Fennel Th., Doppner T., Passig J. et al. // Phys. Rev. Lett. — 2007. — Apr. — Vol. 98. — P. 143401.

Sitnikov D. S. J. Phys.: Conf. Ser. — 2019. — Vol. 1421. — P. 012001.

Fortov V. E., Ilkaev R. I., Arinin V. A. et al. // Phys. Rev. Lett. — 2007. — Vol. 99, no. 18. - P. 185001.

Knudson M. D., Desjarlais M. P. // Phys. Rev. Lett. — 2017. — Vol. 118, no. 3. - P. 035501.

Fernandez-Panella A., Millot M., Fratanduono D.E. et al. // Phys. Rev. Lett. — 2019. — Vol. 122, no. 25. — P. 255702.

Fortov V.Е., Khrapak А.G., Yakubov I.Т. - Fizmatlit, 2010.

Gryaznov V. K., Iosilevskiy I. L.,. Fortov V. E // Plasma Phys. Controlled Fusion. - 2015. - Vol. 58, no. 1. - P. 014012.

Sjostrom T. and Crockett Sc., Rudin S.PHYSICAL REVIEW B. – 2016. – V. 94. – P. 144101.

Sjostrom T. and Crockett Sc. PHYSICAL REVIEW B. – 2015. – V. 92. – P. 115104.

M. Millot, N. Dubrovinskaia, A. Cernok, S. Blaha, L. Dubrovinsky, D. G. Braun, P. M. Celliers, G. W. Collins, J.H. Eggert, and R. Jeanloz, Science 23, 418 (2015).

M. D. Knudson and M. P. Desjarlais, Phys. Rev. Lett. 103, 225501 (2009).

In Frontiers and Challenges in Warm Dense Matter, edited by F.Graziani, M. P. Desjarlais, R. Redmer, and S. B. Trickey, Lecture Notes in Computational Science and Engineering Vol. 96 (Springer, Heidelberg, 2014).

Gomez M.R., Slutz S.A., Sefkow A.B., Sinars D.B., Hahn K.D., Hansen S.B., Harding E.C., Knapp P.F., Schmit P.F., Jennings C.A., Awe T.J., Geissel M., Rovang D.C., Chandler G.A., Cooper G.W., Cuneo M.E., Harvey-Thompson A.J., Herrmann M.C., Hess M.H., Johns O., Lamppa D.C., Martin M.R., McBride R.D., Peterson K.J., Porter J.L., Robertson G.K., Rochau G.A., Ruiz C.L., Savage M.E., Smith I.C.,. Stygar W.A, Vesey R.A. Experimental demonstration of fusion-relevant conditions in magnetized liner inertial fusion // Phys.Rev.Lett. - 2014. - Vol. 113. - P. 155003.

Hoffmann D.H.H., Blazevic A., Ni P., Rosmej O., Roth M., Tahir N.A., Tauschwitz A., Udrea S., Varentsov D., Weyrich K., and Maron Y. Present and future perspectives for high energy density physics with intense heavy ion and laser beams // Laser and Particle Beams. - 2005. - Vol. 23. - P. 47–53.

U.S. Department of Energy Office of Science. Review of the Stanford Linear Accelerator Center Integrated Safety Management System: Final Report. Washington: GPO, October 2005. p. 1.

H.Y. Suna, Dongdong Kang, Yong Hou, and J.Y. Dai, Transport properties of warm and hot dense iron from orbital free and corrected Yukawa potential molecular dynamics. Matter and Radiation at Extremes 2, 287 (2017).

Z. Donko and P. Hartmann, Phys.Rev.E 78,026408 (2008).

H. Dong, Zh. Fan, Libin Shi, A.Harju, and T.Ala-Nissila. Equivalence of the equilibrium and the nonequilibrium molecular dynamics methods for thermal conductivity calculations: From bulk to nanowire silicon. Phys. Rev. B 97, 094305 (2018).

V. Recoules, F. Lambert, A. Decoster, B. Canaud, and J. Clérouin. Ab Initio Determination of Thermal Conductivity of Dense Hydrogen Plasmas. Phys. Rev. Lett. 102, 075002 (2009).

J. P. Hansen, I. R. McDonald, and E. L. Pollock, Statistical mechanics of dense ionized matter. III. Dynamical properties of the classical one-component plasma, Phys. Rev. A 11, 1025 (1975).

Ye. K. Aldakul and Zh. A. Moldabekov, T. S. Ramazanov. Melting, freezing, and dynamics of two-dimensional dipole systems in screening bulk media. Phys. Rev. E 102, 033205 (2020).

Holst B., Redmer R., Michael P. Desjarlais // Phys. Rev. B. — 2008. — May. — Vol. 77. — P. 184201.

B. Militzer, D. M. Ceperley // Phys. Rev. E. — 2001. — Vol. 63, no. 6. — P. 066404

Жүктелулер

Как цитировать

Исанова, М. ., Турекул, Н. ., & Джиенбеков, Н. (2024). ТЫҒЫЗ ДЕЙТЕРИЙ-ТРИТИЙ ПЛАЗМАСЫНЫҢ ТРАНСПОРТТЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ. Ashyq júıeler evolúsıasy máseleleri jýrnaly, 26(2), 37–44. https://doi.org/10.26577/JPEOS.2024.v26-i2-a5