ГЕОФИЗИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ҚАШЫҚТЫҚТАН ЗОНДТАУ ДЕРЕКТЕРІНІҢ КЕШЕНДІ ЖИЫНТЫҒЫН ПАЙДАЛАНУ АРҚЫЛЫ ҚОЛДАР МАССИВІНІҢ МИНЕРАЛДЫҚ ПОТЕНЦИАЛДЫ КАРТАСЫН ТҰРҒЫЗУ
DOI:
https://doi.org/10.26577/JPEOS20252716Кілттік сөздер:
геофизика, АҚЗ, мыс-порфир кен орындары, перспективті карта.Аннотация
Ұсынылған кешенді әдістемеде Қолдар гранитоидтық интрузиясының перспективалы аймақтарын анықтау әдістемесі ұсынылды, бұл әдіс геофизикалық өрістерді қолдану арқылы, өзгерістер (альтерация) аймақтарын бөлуді және спутниктік деректер негізінде зерттелетін аумақтың бөлшектенуін біріктіретін кешенді тәсілді қамтиды. Пайдалы ақпарат алу және интерпретацияны жақсарту үшін геофизикалық өрістер толық көлденең еңіс фильтрін қолдану арқылы түрлендірілді. Пайдалы ақпаратты алу және интерпретацияны жақсарту үшін геофизикалық өрістер зерттелетін аумақтың геологиялық және құрылымдық ерекшеліктерін көрсете отырып, гравитация мен магнит өрістерінен аймақтық фондық мәнін алып тастайтын көлбеу сүзгінің толық көлденең туындысы арқылы түрлендірілді. ASTER оптикалық спутниктерінің спектрлік талдауының негізінде геологиядағы маңызды процесс болып табылатын өзгеріс аймақтары картаға түсірілді, өйткені олар алтын, мыс, күміс және т.б. минералдардың минералдануымен бірге жүреді. Линеаменттік талдау өткізгіштігі жоғары аймақтарды анықтауға мүмкіндік берді, бұл да кен түзілу факторларының бірі болып табылады. Жоғарыда сипатталған кешенді пайдалана отырып, географиялық ақпараттық жүйелерді қолдану арқылы пайдалы қазбалар перспективаларының картасы жасалды, ол екі үлкен аумақты анықтады, біріншісі Қолдар массивінің батыс бөлігінде, екіншісі массивтің солтүстік-батыс бөлігінде орналасқан. Алынған картаның дәлділік талдауы бұрыннан белгілі кен орындарымен жүргізілді, бұл сәйкестіктің жоғары деңгейін көрсетті. Осылайша, әзірленген потенциалды минералдану картасы кенді пайдалы қазбаларды одан әрі барлау үшін учаскелерді таңдауда пайдалы нұсқаулық бола алады. Пайдалы қазбалардың өзгеру аймақтары мен перспективті кен орындары туралы алынған мәліметтер Қазақстанның әртүрлі аймақтарының перспективті учаскелерін бағалауға бағытталған болашақ зерттеулерде шешуші рөл атқарады. Бұл әдістер литологиялық белгілерді, құрылымдық линеаменттерді анықтау және өзгеру аймақтарын анықтау сияқты басқа геологиялық мәселелерді шешу үшін маңызды болады.
