БИКВАТЕРНИОНДЫҚ КӨРІНІСІ АРҚЫЛЫ ЖАРЫҚ АЛДЫ ЖЫЛДАМДЫҚТА ЖАСАЛҒАН МАКСВЕЛЛ ТЕҢДЕУЛЕРІНІҢ ТАСЫМАЛДАУ ШЕШІМДЕРІ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/JPEOS.2024.v26.i1-i6
        31 14

Кілттік сөздер:

Бикватернион, биградиент, Максвелл теңдеулері

Аннотация

Әртүрлі көліктердің платформаларында орналасқан жылжымалы электромагниттік толқындық сәулелену көздері қолданыстағы электромагниттік толқындық сәулелену көздерінің ішінде ең көп таралады. Дереккөздің өзіндік формасы мен оның жұмысының сипаты, сондай-ақ қозғалыс жылдамдығы әртүрлі электр өткізгіштігі мен магниттік өткізгіштігі бар ортада толқынның таралу процестеріне айтарлықтай әсер ететіні анық.

Мұнда Максвелл теңдеулерінің бикватерниондық жалпылауы болып табылатын бикватерниондық толқын теңдеуінің тасымалдау шешімдері құрастырылған және зерттелген. Бұл теңдеулер электромагниттік (ЭМ) ортадағы толқындардың таралу жылдамдығынан аз болатын тұрақты жылдамдықпен (жарық жылдамдығы) бекітілген бағытта қозғалатын ЭМ толқындар және электро-гравимагниттік толқындар (ЭГМ) ЭМ өрістерде таралуын сипаттайды. Жарықтан жоғарыдан бастап, жарыққа дейінгі барлық жылдамдық диапазонында қозғалатын объектілердің ЭМ өрістерін сипаттайтын негізгі және жалпылама тасымалдау шешімдері жасалды. Фурье жалпыланған функцияларының түрлендіруін пайдалана отырып, ЭМ өрісін сипаттайтын Z осінде қозғалатын нүктелік сәулеленуі арқылы жасалатын бикватернион Грин функциясы (бифункция) қозғалатын координаттар жүйесінде тұрғызылды. Өрістің энергия тығыздығы және Пойнтинг векторы анықталған. Қозғалыс жылдамдығы өріс сипаттамаларына әсері зерттелді.

Авторлардың биографисы

Л.А. Алексеева, Математика және математикалық моделдеу институты, Алматы қ-сы, Қазақстан

Алексеева Людмила Алексеевна – физика-математика ғылымдарының докторы профессор, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Математика және математика институтының математикалық физика және модельдеу бөлімінің бас ғылыми қызметкері (Шевченко 28), alexeeva@math.kz.

Г.Н. Азиз, Математика және математикалық моделдеу институты, Алматы қ-сы, Қазақстан

Азиз Гүлфариза Нұрланқызы – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Математика және математика институтының Математикалық физика және модельдеу бөлімінің магистрі, кіші ғылыми қызметкері (Шевченко 28), azizgulfariza@gmail.com

Жүктелулер

Как цитировать

Алексеева, Л., & Азиз, Г. (2024). БИКВАТЕРНИОНДЫҚ КӨРІНІСІ АРҚЫЛЫ ЖАРЫҚ АЛДЫ ЖЫЛДАМДЫҚТА ЖАСАЛҒАН МАКСВЕЛЛ ТЕҢДЕУЛЕРІНІҢ ТАСЫМАЛДАУ ШЕШІМДЕРІ. Ashyq júıeler evolúsıasy máseleleri jýrnaly, 26(1), 64–73. https://doi.org/10.26577/JPEOS.2024.v26.i1-i6