КВАНТТЫҚ ТҮЙІСУ – БЕЛГІСІЗГЕ ЖОЛ
DOI:
https://doi.org/10.26577/JPEOS.2023.v25.i1-2.i6Аннотация
Шын мәнінде, кванттық түйісу (КТ) идеясы шамамен 90 жыл бұрын пайда болды, бірақ 1920 жылдардың екінші жартысында жанама түрде енгізілді. Алайда, КТ 1970 жылдардың ортасында ғана теориялық физикада маңызды құрал болды және оның жұмыс құралына айналу процесі біршама баяу болды. КС шындығын растайтын алғашқы эксперименттер 1970 жылдары жүргізілді, бірақ шешуші эксперименттер тек 1980 жылдары жүргізілді. Сол кезде КТ кванттық механиканың физикалық шындық туралы түсінігімізді қалай өзгерткенін жақсырақ түсінуге тырысқан тар шеңбердегі ғалымдардың назарын аударды. Канттық физикада бөлшектер бір уақытта әртүрлі нүктелерде орналасып қана қоймайды, сонымен бірге олардың болуы ықтимал кеңістік бөлшектің мінез-құлқына әсер етеді. Соңғы уақытта КТ-ге қызығушылық айтарлықтай өсті, өйткені ол кванттық компьютерлер мен кванттық байланыс желілерін дамыту үшін іргелі негіз болды. Енді эксперименттік физиктердің әртүрлі бөлшектер конфигурациясының шиеленіскен күйлерін жасайтыны туралы хабарламалар көбінесе ғылыми журналдарда ғана емес, сонымен қатар бұқаралық ақпарат құралдарында да аяқталады. Қазіргі уақытта бұл жорамалдар мен гипотезаларды тексеруге мүмкіндік жоқ, өйткені біздің технологияларымыз бұл үшін жеткілікті түрде дамымаған. Мүмкін жақын болашақта ғалымдар міндетті түрде анықтайтын шығар. Әзірге мұндай мүмкіндік бар деп болжау керек.
Түйін сөздер: кванттық физика, кванттық түйісу, физикалық шындық, парадокс, ЭПР эксперименті, Белл теңсіздігі.